Na czym polega praca Zespołu Wsparcia Psychospołecznego?

Artykuły

Zespół Wsparcia Psychospołecznego jest zespołem pedagogów i psychologów funkcjonującym w klinice „Przylądek Nadziei” z ramienia Fundacji „Na Ratunek Dzieciom Chorobą Nowotworową”. Czym zajmuje się na co dzień, jakie realizuje działania pedagogiczne i dlaczego są one tak istotne na oddziale onkologii dziecięcej?

Kiedy dziecko otrzymuje diagnozę i trafia na oddział, wówczas jego dotychczasowe życie oraz najbliższej rodziny ulega gwałtownej przemianie. Z powodu szpitalnej izolacji i konieczności poddania się procesowi leczenia jego relacje z rówieśnikami, o ile mówimy tu o dziecku w okresie szkolnym tudzież nastolatku, ulegają ograniczeniu lub zerwaniu. Dziecko niemające kontaktu z rówieśnikami narażone jest na regres rozwojowy. Dlatego celem Zespołu Wsparcia Psychospołecznego jest towarzyszenie dziecku w trakcie leczenia, aktywizowanie go i zapobieganie zaburzeniom rozwojowym.

– Często pobytowi w klinice onkologicznej towarzyszą monotonia i ograniczenie kontaktu ze światem zewnętrznym. To wszystko może się negatywnie odbić na zdrowiu psychicznym pacjenta, jego emocjonalnym rozwoju – przyznaje Daniela Winnicka, pedagog i terapeuta ZWP. – Dlatego jako Zespół wchodzimy na oddział, żeby poprawić komfort życia pacjenta i jego rodziny w szpitalnych warunkach oraz zminimalizować skutki uboczne leczenia.

W tym celu ZWP współpracuje z personelem medycznym kliniki: lekarzami, psychologami i psychiatrami, uczestniczy w raportach dotyczących stanu zdrowia pacjentów, jak również testuje innowacyjne metody wsparcia dzieci i nastolatków, korzystając z najnowszych badań oraz osiągnięć naukowych.

Kluczowym elementem w terapii jest poznanie potrzeb dziecka

Kiedy dziecko trafia na oddział, do podstawowych zadań ZWP należy sprawdzenie, czego takie dziecko najbardziej potrzebuje. Do jego zdiagnozowania ZWP wykorzystuje narzędzia (w przypadku dzieci do 9. roku życia, takim narzędziem jest Karta obserwacji psychoruchowej dziecka) lub codzienną obserwację, w przypadku starszych dzieci oraz nastolatków.

Warto podkreślić,  że ZWP zajmuje się wszystkimi dziećmi: w tym niepełnosprawnymi o różnym stopniu niepełnosprawności oraz z niepełnosprawnością intelektualną. Ponadto opieką otacza również rodziców pacjenta, których uczy, jak zajmować się dzieckiem w szpitalu oraz w jaki sposób podawać mu leki. W tym sensie terapia stosowana przez ZWP nie ogranicza się tylko do dzieci z chorobą nowotworową, ale obejmuje całą rodzinę osoby chorej.

Kluczowym elementem pracy ZWP jest bazowanie na relacjach i prowadzenie terapii poprzez zabawę.

– Stosujemy terapię zabawy, żeby dla dziecka praca terapeutyczna była przyjemna, a pobyt w szpitalu nie był nudny – wyjaśnia Daniela Winnicka.

Rodzaje zajęć prowadzonych przez Zespół Wsparcia Psychospołecznego

 ZWP oferuje szereg zajęć grupowych, które mają nie tylko wymiar terapeutyczny, ale też społeczny. Ich celem jest wspieranie rozwoju społecznego u dzieci przebywających głównie w pokojach i minimalizowanie skutków izolacji. Zajęcia grupowe, podczas których przemycane są elementy kontaktu z rówieśnikami, służą też rodzicom przebywającym z dziećmi w klinice. Pozwalają im na chwilę oddechu i załatwienie swoich spraw, takich jak choćby zakupy.

Do zajęć grupowych oferowanych przez ZWP zaliczają się:

  • muzykoterapia – dziedzina wykorzystująca muzykę i/lub jej elementy, takie jak dźwięk rytm, melodia, harmonia, które są zaprojektowane przez muzykoterapeutę. Ma to na celu wspomaganie leczenia farmakologicznego i usprawnienie funkcjonowania osób zmagających się z problemami natury emocjonalnej lub fizycznej. Podstawowym środkiem oddziaływania w muzykoterapii jest dźwięk;
  • sensoplastyka;
  • papieroplastyka;
  • arteterapia;
  • bajkoterapia;
  • zajęcia logopedyczne.

 Jednocześnie w swojej pracy ZWP stosuje bardzo nowoczesne metody terapeutyczne.

– Pracujemy na wyobraźni. Przykładem są google VR, które umożliwiają oswojenie strachu i lęku oraz służą ćwiczeniu funkcji poznawczych – wyjaśnia Ewa Surówka, pedagog i terapeuta. – Ostatnio pracujemy też z robotami Photon czy sprzętem Fitlight usprawniającym motorykę dużą, koncentrację uwagi, percepcję wzrokową i słuchową, a także pamięć.

Wszystkie te zajęcia mają zapewnić wieloraki rozwój dziecku przebywającemu w klinice.

Sala doświadczania świata – tutaj dzieci mogą wszystko

Sala doświadczania mieszcząca się w klinice „Przylądek Nadziei” jest magicznym miejscem, w którym  dziecko „może i zarazem nic nie musi”. To specjalnie zaprojektowany pokój, gdzie zastosowanie ma terapia Snoezelen, natomiast terapeuta tylko podąża za potrzebami dziecka. 30-40 minut pobytu w tego typu sali pozwala na bierną stymulację zmysłów i służy pobudzeniu funkcji poznawczych u dziecka, w tym zniwelowaniu napięcia związanego z pobytem w klinice.

Dla dzieci, które nie są w stanie zejść do Sali doświadczania świata o własnych siłach Zespół Wsparcia Psychospołecznego oferuje specjalny wózek sensoryczny zaprojektowany przez Paulę Jaśkiewicz pod kątem dzieci z chorobą nowotworową.

Wsparcie dziecka nie ogranicza się tylko do pobytu w klinice

ZWP nie wspiera jedynie rozwoju dzieci w trakcie ich pobytu w szpitalu. Monitoruje ich stan również po powrocie do domu oraz do naturalnego środowiska, takiego jak szkoła.

 

– Staramy się monitorować dziecko również po leczeniu. Kierujemy je do poradni i dbamy, żeby po powrocie do szkoły było pod stałą kontrolą psychologa – mówi Daniela Winnicka.

Zespół Wsparcia Psychospołecznego patrzy całościowo na jakość życia małego pacjenta, nawet po opuszczeniu przez niego kliniki.